ارزیابی مفهوم گونۀ بیولوژیکی در برخی گونه‌های جنس Armillaria در ایران

در طی ماه‌های شهریور تا آذر سال‌های 1389 الی 1391، شمار هفده بازیدیوکارپ از قارچ Armillaria از مناطق مختلف جنگلی واقع در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان گردآوری و از آن‌ها 24 جدایۀ قارچی به دست آمد. سپس آزمون سازگاری جنسی با استفاده از ده جدایۀ منتخب با دوازده جدایۀ آزمایشگر از سه گونۀ اروپایی A. mellea،A. gallica و A. cepistipes انجام گرفت. آزمون تلاقی همچنین برای تشخیص معیارهای جداسازی درون‌گونه‌ای نیز استفاده شد. آزمون سازگاری جنسی در 360 تلاقی بین‌گونه‌ای، جدایه‌ها را در دو گروهA. mellea و A. gallica قرار داد. در 126 تلاقی درون‌گونه‌ای واکنش‌های سازگار و یا نیمه سازگار شناسایی شدند. تجزیه‌وتحلیل تلاقی‌ها، جداسازی آشکاری از فراوانی پیوند ریسه‌ای یا هیفی (MFF) و فراوانی تشکیل خطوط تیره (BLF) و همچنین تغییر ریخت‌شناختی (مورفولوژی) پرگنه را نشان داد. همچنین آزمون تلاقی جنسی سه گونه A. mellea،A. gallica و A. cepistipes را به خوبی از هم جداسازی کرد و سازگاری جنسی گونه‌های ایرانی را با همتای اروپایی‌شان نشان داد. گونة A. gallica به‌دست‌آمده از ایران به‌رغم ارتباط تبارزایی (فیلوژنتیکی) نزدیک با گونۀ A. cepistipes، از نظر باروری به‌کلی مجزا بود. نتایج این تحقیق مشخص می‌کند که استفاده از مفهوم گونۀ بیولوژیکی در این قارچ شامل بررسی‌های سازگاری جنسی و رویشی است که با انتخاب الگوی درست از جدایه‌ها می‌تواند همچنان استفاده شود